Καταναλωτισμός

Καταναλωτισμός είναι η σύγχρονη τάση του ανθρώπου να καταναλώνει πέρα από τις ουσιώδεις ανάγκες του. Αυτή είναι ένα πρόβλημα που χρήζει άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης, καθώς επηρεάζει αρνητικά όλους τους τομείς της ζωής του ανθρώπου.

Πρώτιστα, η αλόγιστη κατανάλωση υποδουλώνει ψυχικά τον άνθρωπο και τον καθιστά έρμαιο στα χέρια των μεγαλοβιομηχάνων και των επιχειρηματιών. Το άτομο πασχίζει καθημερινά να ικανοποιήσει τις τεχνητές ανάγκες που του προβάλλονται, καθώς συνδέει την ευτυχία και την ευημερία του με την ευχέρειά του να καταναλώνει. Οι ανάγκες, όμως, που προβάλλονται από τους καταναλωτικούς μηχανισμούς ανανεώνονται συνεχώς, καθώς το σφυροκόπημα μέσω της διαφήμισης από τα ΜΜΕ είναι ανηλεές, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατο να κορεστούν.  Έτσι, ο άνθρωπος υποδουλώνεται διπλά: και σε αυτούς που κινούν τα νήματα της κατανάλωσης και στην απληστία του.

Η κάλυψη, βέβαια, των πλασματικών αναγκών του καταναλωτισμού απαιτεί από τον σύγχρονο άνθρωπο να εργάζεται εξαντλητικά. Η συνεχόμενη αύξηση, όμως, των ωρών εργασίας περιορίζει τον ελεύθερο χρόνο, που, αν αξιοποιηθεί σωστά, προσφέρει χαλάρωση, ηρεμία, ευκαιρία για ψυχαγωγία και ανανέωση των δυνάμεων. Ο άνθρωπος που τα στερείται αυτά, ξεπερνά τα όρια της αντοχής του και κλονίζεται σωματικά και ψυχικά.

Επιπλέον, δεν είναι δύσκολο για τον καθένα μας να καταλάβει ότι όποιος θέτει ως αποκλειστικό του στόχο τα υλικά αγαθά  απομακρύνεται από κάθε πτυχή της πραγματικής ζωής.

Αναπόφευκτα, ανάλογη στάση τηρείται απέναντι και στις ηθικές αξίες. Πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος που δε διστάζει να χρησιμοποιήσει αθέμιτα μέσα για να κερδοσκοπήσει, ένας άνθρωπος συμφεροντολόγος και ιδιοτελής, να νοιαστεί για το συνάνθρωπό του και να σεβαστεί τα δικαιώματα του διπλανού του;

Και όπου οι ηθικές αξίες ατροφούν, δοκιμάζονται και οι ανθρώπινες σχέσεις. Η φιλοχρηματία και η ακόρεστη επιθυμία για πλούτο, που υπαγορεύει η υπερκατανάλωση, ωθούν τον άνθρωπο να υιοθετεί χρησιμοθηρική στάση απέναντι στο συνάνθρωπο και να επιδιώκει τη δημιουργία σχέσεων με καθαρά ωφελιμιστικά κριτήρια. Ο άνθρωπος καθότι έχει επίγνωση της κατάστασης, γίνεται καχύποπτος και επιφυλακτικός, αποφεύγει τη στενή επαφή με τους συνανθρώπους του.

Κανένας δεν αρνείται πως τα υλικά αγαθά ικανοποιούν ανάγκες. Πρέπει όμως όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε πως πίσω από την επίφαση ευδαιμονίας που επιδεικνύουν τα κάθε λογής παράγωγα της καταναλωτικής κοινωνίας κρύβεται συχνά η ανία, η θλίψη, το άγχος και η μοναξιά...